There were many words that you could not stand to hear and finally only the names of places had dignity. Certain numbers were the same way and certain dates and these with the names of the places were all you could say and have them mean anything. Abstract words such as glory, honor, courage, or hallow were obscene beside the concrete names of villages, the numbers of roads, the names of rivers, the numbers of regiments and the dates. – Napisao je Ernest Hemingvej u svom romanu Zbogom oružju.

 

Sklonost korišćenja naziva ulica, naselja, gradova karakteriše kako samog Hemingveja, tako i dosta drugih pisaca ali i kantautora u čijim tekstovima ova poetska istina u većoj ili manjoj meri dolazi do izražaja. Ono što razliku ove nazive od takozvanih velikih reči, kao što su: sloboda, čast, istina itd. je to što kod njih, makar imamo utisak da, mnogo preciznije znamo šta je referentna tačka dok u slučaju velikih reči naročito kod njihovog neveštog upotrebljavanja lako može doći do efekta da se stvara utisak da iza njih može stajati sve a samim tim ništa. Tako da taj utisak utemeljenosti u referentnoj tački kao da u svesti čitaoca/slušaoca podupire sam test u realnosti, pa tako postoje čitave mape i rute koje pokazuju gde se to po Dablinu kreću junaci Džojsovog Uliksa, koji je sam za sebe često shvatan kao, u najmanju ruku, teško razumljivo štivo. S druge strane, paradoksalno, to lično u imenima poput: Čelzi hotel, ulica Mičurinova, izvesna Emili nas, ako ranije nismo imali susret sa njima, ostavljaju potpuno bez slike, to jest sve što mi znamo je da je to: jedan hotel, jedna ulica i jedna devojka, ali nas samo postojanje ličnog naziva zavodi da zamišljamo nešto konkretnije jer to nije jedan hotel već hotel konkretnog naziva, bez obzira što taj naziv sam po sebi ne mora da direktno upućuje ni na šta što bi pomoglo našoj imaginaciji.

Ako suzimo polje interesovanja sa svih tekstova na one muzičke, opet ćemo videti da su retki muzički izvođači koji u svom opusu nemaju bar neku konkretnu lokaciju. Učestalost i odnos spram ovih lokacija zavisi kako od poetike samog izvođača tako i od muzičkog žanra, i potencijalnih drugih faktora. Tako imamo autore sklone uključivanju u tekstove izvesnih geografskih tačaka važnih za pop kulturu ili pak istoriju, pa do onih koji grade lične mape, uvodeći u svet svojih pesama njima važna mesta sa kojima se većina slušalaca ni na koji način ranije nije susrela. (Tako su sve pesme na prvom albumu u izvesnim krugovima kultnog američkog kantautora Džejsona Moline (Songs:Ohia) bile imenovane po starim Indijanskim nazivima[1] za lokalitete u njegovom okrugu, a neobičnost tih naziva je samo doprinosila tajnovitoj atmosferi pesama. S druge strane, hip hop tradicija neguje pominjanje konkretnih lokaliteta (za koje se računa da važe za opasne i ozloglašene) sa ciljem stvaranja lične mitologije repera koji ih pominje. Tako imamo stih jednog od začetnika trep žanra Guči Mejna koji kaže: Folks they come to Atlanta, just to ride through my zone/ Wanna see where I trapped at, they wanna see what's my home[2])

 

U vizuelnoj kulturi se poetizovanje običnih mesta, koja su važne tek zato što je umetnik lično u kontaktu sa njima, hvata zamah sa pojavljivanjem moderne umetnosti i impresionizma. Ipak, možda se najveći iskorak dešava širenjem umetnosti fotografije, i indirektnog uticaja pop arta. Tako se 1976. dešavaju dve velike samostalne izložbe: Vilijama Eglestona u MoMI i Stefena Šora u Muzeju Moderne Umetnosti. Obojica s jedne strane razvijaju fotografiju u boji a s druge strane se kreću sporednim ulicama i mestima koja su se tadašnjem fotografskom mejnstrimu činila kao banalna i fotografišu upečatljive prizore nečeg na prvi pogled svakodnevnog i običnog. Kako bi objasnio svoj metod, Egleston uvodi termin demokratska kamera. A, dok se on uglavnom kreće oko svog rodnog Memfisa fotografišući američki jug, Šor ide na opsežna putovanja, krstareći amerikom u potrazi za Uncommon places[3], kasnije u fotografskim knjigama  tačno locirajući gde je koja fotografija slikana što sada dovodi do toga da se na internetu mogu naći web-stranice na kojima se nalaze lokacije njegovih fotografija locirane na Google mapama[4]. Kako je od ovih pionirskih poduhvata prošlo skoro pola veka, fotografisanje običnih mesta se pokazalo kao beskrajno plodno tle, a razvoj tehnologija je doveo do toga da zadnju deceniju dolazi do novog fenomena gde se u te svrhe sve više počinju koristiti fotografije dobijene Google kamerama, koje umetnici biraju i obrađuju u skladu sa svojim zamislima[5]

 

Ideja naše Wix platforme bila bi da pronalazimo pesme u kojima postoje konkretno imenovana mesta, te okačimo jutjub link do njih, zatim okačimo tekst pesme a konkretna reč kojoj se imenuje lokacija bi vodila putem linka do lokacije na Google Maps-u, takođe bismo mogli praviti videe u kojima bi išla pesma i uz nju se smenjivali skrinšotovi ili snimci virtuelnih šetnji kroz lokacije koje se pominju. (Eventualno, kako Google Maps sadrži razne usputne, slučajno uhvaćene, prizore, to bi dovodilo do juksapozicija koje bi dalje, u interakciji s tekstom pesme, produbljivale asocijacije na pomenutu lokaciju). Sadržaj bi se, u slučaju širenja, mogao dalje klasifikovati po autorima, žanrovima, državama…. (Mi bismo se za početak mogli fokusirati samo na našu državu, ili eventualno jednog autora.) Kako je ovakva ideja pogodna za demokratski pristup (i u duhu pomenute Demokratske kamere), podsticali bismo posetioce da kače svoj sadržaj koji bi s vremena na vreme bio kontrolisan od strane administratora radi održavanja smislenosti.

 

Mišljenja smo da bi ovakva platforma bila više od pukog gomilanja građe  (mada bi i u tom slučaju vršila određen estetski upliv na doživljaje tekstova) već da bi davala mogućnost ispitivanja pravilnosti pri odabiru lokacija kod različitih autora ili grupa autora, a zatim i pokušaja uočavanja ideoloških ili drugih obrazaca koji stoje iza ovakvih odabira.

​

​

Mirko Kekić
Viktorija Tanasković

 

 

 

[1] https://en.wikipedia.org/wiki/Songs:_Ohia_(album)

[2] trapped ovde znači dilovati a ne izvoditi trep muziku.

[3] https://independent-photo.com/news/stephen-shore-uncommon-places/

[4] https://virtuallyuncommon.tumblr.com/page/3

[5] https://time.com/55683/street-view-and-beyond-googles-influence-on-photography/